بسیاری از ما وقتی واژه " سم " را می شنویم به یاد مارهای سمی ، قارچ های سمی و مرگ می افتیم. اما " زهر " موجود در این گیاهان و جانوران همیشه هم بد و مخرب نیست و در بسیاری از موارد می تواند بسیار موثر باشد. در این مطلب قصد داریم تا شما را با بعضی از این " زهرهای مفید" آشنا کنیم.

شوکران
شوکران گیاهی فوق العاده سمی است که دارای شهرتی تاریخی است. از این گیاه و سم آن برای مسموم کردن " سقراط" فیلسوف مشهور یونانی استفاده شده است. اما زهر موجود در این گیاه که باعث مرگ موجودات زنده می شود " coniine " نام دارد. این سم به سیستم اعصاب مرکزی انسان حمله کرده و باعث از کار افتادن اندام های حیاتی انسان می شود. در صورتی که مصدوم سم را استنشاق کرده باشد و سریعا به مراکز درمانی منتقل شود با استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی می توان وی را نجات داد اما هرگونه خوردن این زهر به مرگ سریع مصدوم منجر می شود. اما با وجود این مرگباری ، این زهر بدون فایده نیست. از سالهای بسیار دور پزشکان در ایران و یونان باستان از این گیاه به عنوان آرامبخش و برای درمان آرتروز بهره می بردند.

تاج مرگ
ماده آنتروپین ، یکی از اصلی ترین و حیاتی ترین مواد برای احیای قلبی در تمامی مراکز درمانی است. این ماده برای افرادی که دچار کاهش و یا توقف ضربان قلبی شده اند به کار می رود و اهمیت آن تا به این حد است که در استاندارهای سازمان بهداشت جهانی به منظور یکی از الزامات داشتن یک مرکز درمانی حداقلی وجود این دارو است. اما جالب است بدانید که این ماده مفید و حیاتی از گیاه سمی تهیه می شود. گیاه " تاج مرگ" که با اسم " تاتوره" نیز در کشور ما شناخته می شود یک گیاه سمی است که می تواند به مسمویت و فلج دستگاه عصبی انسان منجر شود. اما از عصاره همین گیاه ماده " آنتروپین " بدست می آید که تاکنون توانسته است جان بسیاری از افراد را نجات دهد.

زهر عقرب زرد
عقرب به عنوان یکی از سمی ترین موجودات روی زمین شناخته می شود که یک نیش آن غالبا برای از پای درآوردن یک انسان بالغ کافی است. در این میان گونه ای از عقرب به اسم " عقرب زرد" که عمدتا در منطقه خاورمیانه زندگی می کند دارای زهری متفاوت است. درست است که زهر این جانور نیز بسیار مرگبار است اما دانشمندان متوجه شده اند که پروتئین موجود در زهر این عقرب برای درمان یک نوع سرطان صعب العلاج مغزی بسیار مفید و موثر است. دانشمندان موفق شدند تا با ترکیب کردن این ماده با نوعی از رادیو داروها ، دارویی را بسازند که به سلولهای سرطانی حمله و آنان را از بین می برد.

زهر روتیل شیلیایی
دانشمندان آمریکا در تحقیقات اخیر خود با کمک پروتئین موجود در زهر این نوع رتیل به مقابله با سکته قلبی برخواسته اند. همه ما می دانیم که ضربان نامنظم قلب و یا ایست ناگهانی آن می تواند به سکته قلبی و یا مرگ شخص مورد نظر منجر شود. در این میان محققان موفق شدند تا با تجزیه زهر رتیل شیلیایی به پروتیئنی دست پیدا کنند که ضربان قلب انسان را منظم می کند. در صورتی که در جریان سکته قلبی این دارو به بیمار مورد نظر تزریق شود به احتمال زیاد وی از خطر نجات پیدا می کند.

ارجوت
"ارجوت" نوعی بیماری قارچی است که معمولا بر روی گندم و جو اثر دارد و باعث از بین رفتن این غلات می شود. در صورتی که انسان این ماده را مصرف کند دچار فلج عضلانی و در نهایت خفگی و مرگ می شود. اما از دوران قرون وسطا به این طرف دوزهای کنترل شده ای از این دارو برای جلوگیری از خونریزی پس از به دنیا آمدن نوزاد در مادران و همچنین درمان سردردهای میگرنی و همچنین بیماری پارکینسون مورد استفاده قرار می گرفته است.

زهر  افعی کله مسی
افعی کله مسی یک از انواع مارهای افعی است که عمدتا در آمریکای شمالی زندگی می کند و معمولا برای شکار خود کمین کرده و با یک حرکت سریع زهر خود را در بدن قربانی وارد می کند. نکته جالب در مورد این مار این است که در بسیاری از مواقع این مار زهر کم تری را به بدن قربانی وارد می کند تا به نوعی به او هشدار دهد. اما دانشمندان با تجریه سم این مار به پروتئینی به نام "Contortrostatin " رسیده اند که می تواند از افزایش تعداد سلولهای سرطانی و بزرگ شدن تومورهای مغزی جلوگیری کند